In een Europa dat razendsnel digitaliseert, is er één land dat stevig met beide benen op de grond blijft staan: Oostenrijk. Terwijl contactloos betalen, QR-codes en mobiele apps de standaard zijn geworden in landen als Nederland en Zweden, kiest een overgrote meerderheid van de Oostenrijkers nog steeds voor ouderwets contant geld.

Volgens een enquête uit 2023 betaalt zo’n 60 procent van de bevolking liever met briefjes en munten dan met een kaart of telefoon. Dat roept de vraag op: waarom blijft Oostenrijk vasthouden aan cash in een tijd waarin digitalisering alles lijkt over te nemen?

Een belangrijke reden is geworteld in cultuur en traditie. Voor veel Oostenrijkers is contant geld meer dan een betaalmiddel: het is een symbool van vertrouwen en stabiliteit.

Vooral de oudere generatie voelt zich veiliger met tastbaar geld in de portemonnee. Digitale alternatieven worden vaak gezien als complex, kwetsbaar of simpelweg onpersoonlijk. Het fysieke gevoel van geld uitgeven zorgt bovendien voor een groter besef van financiële controle.

En juist dat gevoel van controle speelt een grote rol. Waar digitale betalingen soms voelen als abstracte transacties, maakt cash het uitgavenpatroon visueel en tastbaar.

Iedere briefje dat verdwijnt uit je portemonnee is een reminder van wat je uitgeeft. Dat zorgt voor bewustwording en voorkomt impulsieve aankopen, iets waar veel digitale gebruikers moeite mee hebben. Het gebruik van cash fungeert als een soort ingebouwde budgetbeheerder.

Privacy is een ander doorslaggevend argument. In een tijd waarin iedere klik, swipe of transactie digitaal wordt opgeslagen, biedt contant geld een zeldzame vorm van anonimiteit.

Oostenrijkers maken zich zorgen over de steeds verder gaande tracking door banken, apps en bedrijven. Ze vrezen een toekomst waarin betaalgedrag wordt geanalyseerd, verkocht of zelfs tegen hen gebruikt. Cash betekent in dat opzicht vrijheid: geen dataverzameling, geen profielen, geen algoritmes die voorspellen wat je morgen koopt.

Ook op praktisch vlak blijft cash relevant. In landelijke gebieden, op boerenmarkten of bij kleine winkeliers is contant geld vaak de enige geaccepteerde betaalvorm.

Niet iedereen heeft een pinautomaat of stabiele internetverbinding. En als het systeem hapert – door een storing of cyberaanval – werkt cash altijd. Het is onafhankelijk van techniek en daardoor betrouwbaar in crisissituaties.

Daarnaast is er een diepgewortelde scepsis tegenover digitalisering. Veel Oostenrijkers zijn kritisch over de groeiende macht van banken en technologiebedrijven.

Ze vrezen dat volledige digitalisering leidt tot afhankelijkheid en verlies van autonomie. Wat als je geen toegang hebt tot je bank? Of als je digitale profiel invloed heeft op je kredietscore? In die context voelt contant geld als een vorm van verzet en zelfbescherming.

In Nederland zien we juist een tegenovergestelde trend. Pinautomaten verdwijnen, winkels accepteren steeds minder vaak cash en betalen met telefoon of smartwatch is de norm.

Maar ook hier groeien de zorgen. Ouderen raken uitgesloten, jongeren verliezen grip op hun uitgaven en burgers stellen vragen over wat er met hun betaalgegevens gebeurt. De roep om keuzemogelijkheid wordt steeds luider.

Wat kunnen we dan leren van Oostenrijk? Dat keuzevrijheid belangrijk is. Een samenleving waarin cash blijft bestaan naast digitale betaalmiddelen biedt ruimte voor iedereen. Of je nu technologie omarmt of liever vasthoudt aan het tastbare: je bepaalt zelf wat bij jou past. Dat is geen nostalgie, maar gezond verstand in een wereld die steeds sneller verandert.

De toekomst ligt waarschijnlijk in een hybride model waarin zowel contant als digitaal naast elkaar bestaan. Dat biedt flexibiliteit en voorkomt dat groepen worden buitengesloten. De techniek mag dan vooruitgaan, maar menselijke behoeften blijven bestaan. En daar hoort het recht bij om zélf te kiezen hoe je wilt betalen.

Contant geld is meer dan een stukje papier. Het staat voor vertrouwen, privacy en keuzevrijheid. In Oostenrijk snappen ze dat als geen ander. En misschien is het tijd dat ook Nederland zich herinnert wat de waarde is van tastbaar geld in een steeds virtuelere wereld. Niet als tegenbeweging, maar als gezonde balans tussen vooruitgang en behoud van wat werkt.

Wat denk jij? Moet Nederland meer doen om contant geld te behouden? Praat mee in de reacties of discussieer verder op Facebook.